Met langer studeren en eerder stoppen met werken kom je het niet zo veel meer tegen. Vijftig jaar werken ‘bij dezelfde baas’ is tegenwoordig een uitzondering. Maar Gerard Heinsbergen heeft het op 1 september gehaald. Een heel goede reden om hem in Cruquius te interviewen over zijn loopbaan.
Gerard is geboren in 1957 in Haarlem in een gezin met moeder, vader en twee broers. Hij is vanaf zijn geboorte slechtziend. Daarom ging hij naar de Comenius school in Amsterdam, een speciale school voor slechtziende mensen. Haarlem had niet zo’n school, anders was hij daar naar toe gegaan. Over zijn schooltijd van negen jaar daar is Gerard kort: “Ik kan nu wel in het openbaar zeggen dat ik veel spijbelde. Het was er niet altijd even leuk, het kostte ook veel reistijd en ik kon toen al af en toe werkklusjes doen waarvoor ik zelfs al wat betaald kreeg.”
Paviljoens
Na deze school was het de vraag wat Gerard zou kunnen en willen doen. Zijn ouders kwamen in contact met de sociale werkplaats op de Botermarkt in Haarlem. Dit leek een passende leerwerkplek. Zo begon hij zijn werkzame leven met het bevestigen van tienduizenden gekleurde accudopjes. Gerard: “Na twee maanden stapte ik over naar Schalkwijk. Dat heette toen al deftig Werkvoorzieningschap Zuid-Kennemerland. Het was een groot terrein met allemaal verschillende afdelingen in paviljoens. Ik kwam eerst bij de test- en trainingsafdeling. Zo konden ze kijken op welke afdeling ik zou kunnen werken.”
Veren buigen
“Ik heb op verschillende afdelingen gewerkt. Eerst bij metaalbewerking. Ik weet niet meer precies wat ik allemaal heb gedaan, maar in ieder geval duizenden veren buigen voor Avek en heel veel lasklemmen monteren. Daarna ben ik naar de inpakafdeling gegaan. Daar deden we goederen en spullen inpakken, ompakken en verpakken. Hoeveel dozen, kratten, pallets en rolcontainers ik met de collega’s samen heb kunnen vullen? Dat is ontelbaar.”
Niezen
Van de inpakafdeling van vaak grotere producten stapte Gerard over naar de bestekafdeling. De sociale werkplaats in Schalkwijk had ooit zowel de KLM als Martinair als opdrachtgevers voor het inpakken van metalen bestek in servetten voor de passagiers. Daar waren twee paviljoens met samen tientallen medewerkers voor aan het werk. Gerard kan zich nog goed herinneren dat ze ook glazen strooi-flesjes met peper en zout moesten vullen: “Dan stond je de hele dag boven de peper te niezen…..!” Gerard heeft tot 2011 op deze bestekafdeling gewerkt. Dat inrollen van bestek heeft Paswerk en later Spaarne Werkt pakweg 40 jaar voor KLM verzorgd. Pas in 2022 is dit gestopt.
Klant-en-klaar
Gerard paste zo’n beetje op elke afdeling en in elk team. Hij haalde nergens zijn neus voor op: “Werk is werk, als ik maar leuke collega’s heb.” Van 2011 tot 2015 werkte hij ook voor de luchtvaartsector, maar dan voor de waste-boxen voor vliegtuigen. Kartonnen boxen uitvouwen, voorzien van plastic afvalzakken en weer keurig dichtvouwen. Zo zijn ze kant-en-klaar of eigenlijk klant-en-klaar. Zo nemen ze weinig ruimte in bij transport en in de vliegtuigen.
Grafisch
De huidige werkafdeling van Gerard is de mailingafdeling van Spaarne Werkt Grafisch. Hier wordt voor heel veel opdrachtgevers gewerkt. Afwerking van grafische producties, kleine en grote direct mailings, kleinere inpakklussen, boeken en brochures vervolmaken, etc. Precies en vaak zittend werk. Hij heeft het hier naar de zin tussen alle collega’s.
Veel feestjes
Over de huidige mailingafdeling zegt hij nog: “Ik mis wel een beetje de radio in onze werkruimte. Die mag niet meer aan, omdat de collega’s die met machines werken zich goed moeten kunnen concentreren.” Vraag je Gerard naar de leukste tijd in die 50 jaar, dan is hij duidelijk. “In mijn tijd bij Schalkwijk hadden we volgens mij de meeste feestjes: Sinterklaas, Kerstmis en karaoke-middagen. Toen konden we ook nog kiezen uit een weekje met collega’s naar een vakantiehuisje in Epe of een dagje uit met collega’s. Daar denk ik met plezier nog wel eens aan terug. We zijn nu geen werkplaats meer, maar echt een bedrijf met productie, cijfertjes en deadlines. Dat was in die jaren minder belangrijk.”
Onpersoonlijk
Gerard heeft niet zo veel op met de digitale apparaten. Hij heeft thuis nog gewoon een vaste telefoon, geen mobieltje, geen computer, wel een televisie en een huis-aan-huiskrant op zaterdag. “Ik vind het gebruik van mobiele telefoontjes erg overdreven. Overal waar je komt, zitten mensen vooral op hun schermpjes te kijken, heel onpersoonlijk. Nog even en ze gaan nog onder water bellen met hun mobieltjes! Ik vind het fijn om de vrijheid te hebben als ik op straat loop zonder mobieltje.”
Toekomst
Bij een bijzonder jubileum van 50 jaar werken hoort toch ook de vraag hoe lang hij nog zal werken. “Ik denk er over na. Het is nog niet definitief, maar ik denk dat ik niet zo heel lang meer zal werken.” Gerard is nu 66 jaar. “Ik heb met 50 jaar werken wel mijn bijdrage aan de maatschappij geleverd. Ik zal het wel fijn vinden als ik niet elke werkdag zo vroeg op hoef te staan.” Gerard heeft al een heel uitgebreide verzameling dvd’s met televisieseries. Van De Brekers en Pipo de Clown tot en met Medisch Centrum West en Wim Sonneveld. Hij was altijd vaste klant bij The Free Record Shop en komt veel op rommelmarkten en in de Snuffelmug kringloopwarenhuizen. De jubilaris gaat eerst genieten van de koffie met gebak met collega’s op de afdeling en van de borrel met hapjes op het werk voor collega’s en vrienden. Dan nog een klein poosje werken. “Maak je geen zorgen, hoor. Ook na mijn pensioen ga ik mij niet vervelen!”
Vroege vogel
Gerard stond in zijn schooltijd bekend om het spijbelen. Maar in zijn werk was en is hij altijd gemotiveerd. Hij is op elke afdeling bereid om alle voorkomende opdrachten en klussen te verrichten. Dat is niet altijd even gemakkelijk, want hij heeft ook te maken met gezondheidsklachten. Last van de bloedsomloop en minder ver kunnen lopen weerhouden hem er niet van om elke werkdag om 05.20 uur op te staan. Scheren, wassen, ontbijten, tanden poetsen en dan om 06.40 uur naar de bushalte aan de Frieslandlaan voor ‘de Paswerk bus’.
Van werkplaats naar participatiebedrijf
Er is in de sociale sector wel het nodige veranderd in de 50 jaar dat Gerard hier werkt. Wat onveranderd is, is de hoofdopdracht: mensen met een kleinere of grotere arbeidsbeperking aan betaald werk helpen en houden. Wat zich ontwikkelde is het eerste doel om medewerkers bij voorkeur bij en voor werkgevers te laten werken. Niet als vanzelfsprekend in het eigen sociale bedrijf laten werken, maar eerst goed onderzoeken of iemand bij een externe werkgever kan werken en hoe dat te bereiken. De bedrijfsnamen gingen van onder meer Werkplaats Schalkwijk via Paswerk Bedrijven en Paswerk naar Spaarne Werkt (vanaf 2022). In 1999 was de samenvoeging van vier bedrijven in de regio tot één bedrijf onder de naam Paswerk op één centrale locatie in Cruquius. Grappig genoeg een bedrijf van de gemeenten Haarlem, Heemstede, Bloemendaal en Zandvoort op een locatie binnen de gemeente Haarlemmermeer….
Haarlems Nieuwsblad 6 september 2023
